Windmolen Ronsemolen

Of ik voor onze fameuze beeldbank iets wilde schrijven over industrieel erfgoed? Of ik een duik wilde nemen in al onze erfgoedbeelden? Of ik er eentje kon uitkiezen waarmee we het industrieel erfgoed in de schijnwerpers zetten? Wel ja, voor dat laatste, graag! Slechts één sprekend beeld uitkiezen, dat was een harde noot om te kraken. Ga ik voor de 18e-eeuwse sluis in Plassendale? Of de begin 20ste-eeuwse waterzuiveringsinstallatie in Knokke? Of toch maar het pittoresk achtergelaten 19e-eeuws fabriekje voor zelfbestatigers in Lede? Of haal ik onze prachtige historische liften met harmonicadeuren nog eens aan? Gefascineerd door het fenomeen ‘elektriciteit’ ben ik overstag gegaan voor de Ronsemolen (ook wel Meerlaanmolen) in Gistel. Een uniek staaltje techniek dat op dit moment hot is maar toen ongezien voor zijn tijd. Het is de allereerste windmolen die naast sporadisch graan malen als hobby van de toenmalige kasteelheer ook effectief elektriciteit opwekte. Het voorzag daarmee het kasteel van deze nog steeds blitse energie. Batterijen zorgden in de grote garage voor de nodige opslagcapaciteit. In de windmolen - die de stad Gistel op korte termijn zal restaureren- bevindt zich een ingenieus systeem om de draaisnelheid van de wieken af te stemmen op de vereiste draaisnelheid van de dynamo. Riemen in combinatie met houten conische schijven zorgden voor een gelijkmatige bewegingssnelheid van de dynamo. Wanneer de wieken sneller begonnen te draaien, schoof de riem via een regulator zijwaarts op de conische houten wielen waardoor de draaisnelheid ter hoogte van de dynamo constant bleef. De automatische versnellingsbak van DAF uit 1958 werkte op een gelijkaardige manier. Alfred Ronse was dan ook geen gewone sterveling. De toenmalige kasteelheer was naast burgemeester van Gistel ook ingenieur en molinoloog. In de stellingmolen kon hij zijn passie en inzichten in de praktijk omzetten en botvieren. Van een man cave gesproken… Ondertussen staat tot groot spijt van menig erfgoedliefhebber de Ronsemolen er verwaarloosd bij. De stad Gistel zette ondertussen zijn schouders onder de restauratie. Volledig in het verlengde van dit 19e-eeuws pilootproject promoot de stad sinds enkele jaren ook windenergie. Verleden en heden kunnen eigenlijk niet beter samenkomen. Cyril Carton #BeeldindeKijker - augustus 2022