Stedelijke school De Vest

Mozaïekpaneel met spreuk “Frisch water baart frisch verstand”: een school met badhuis in Vilvoorde (1923-25) De aandacht voor hygiëne en gezondheid is heel erg actueel. Talrijke voorbeelden in de inventaris getuigen van dezelfde bezorgdheid in het verleden. In de 19de eeuw kwam volksgezondheid hoog op de agenda te staan onder invloed van de industrialisering en de bevolkingstoename in steden. Binnen dit hygiënebewustzijn nam Brussel een grote voorbeeldrol op. Dit vertaalde zich bijvoorbeeld in grote openbare werken en een verbetering van de woonomstandigheden en sanitaire voorzieningen. In de 19de eeuw ontwikkelde zich ook een luxueuze stedelijke badcultuur, die zou evolueren tot openbare badhuizen en douchepaviljoenen voor alle lagen van de bevolking. In het hygiënediscours was er bovendien aandacht voor de opvoeding van kinderen. Schoolgebouwen integreerden de aandacht voor hygiëne in het materiaalgebruik, de mogelijkheden tot verluchting en verwarming, en de aanwezigheid van een turnzaal en overdekte speelplaats, soms aangevuld met stortbaden. In het geïndustrialiseerde Vilvoorde is een boeiende getuige hiervan bewaard, beschermd als monument in 2019. Architect Daniël Francken ontwierp in de vroege jaren 1920 een uitbreiding van de Gemeenteschool nummer 1 uit 1908 aan de Vestenstraat in Vilvoorde, met onder meer een badhuis, overdekte speelplaats, turnzaal en conciërgewoning. Het badhuis voor de schoolkinderen werd vanaf 1933 opengesteld voor de bredere bevolking. De bakstenen schoolvleugel is verlevendigd door variaties in het metselwerk en natuursteen uit de Condroz. Mozaïekpanelen met spreuken, zoals “Frisch water baart frisch verstand”, veruitwendigen de hygiënische, educatieve optiek van de turnzaal en het badhuis. Het badhuis bewaart de originele badinrichting met douchecellen met geïntegreerde kleedruimtes, en één grotere wasruimte voor kleine kinderen met open kleedhokjes. De afwerking van het badhuis met gepolierde granito en witte geglazuurde tegels getuigt van een functioneel, efficiënt en aan het doel aangepast materiaalgebruik.