Villa Sprookje

Wonen in “Sprookje” – volgens de één een sprookje, volgens de ander een nachtmerrie Recent kwam het nieuwe boek uit van de populaire blog “Ugly Belgian Houses” van Hannes Coudenys. Als cover voor deze nieuw publicatie van “misbaksels” koos hij het “lelijkste” huis van Zonhoven, Villa “Sprookje”. Weinigen weten echter dat de woning in 1981 ook werd opgenomen in de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed. Wat maakt dat deze woning zo in het oog springt? De woning is een zogenaamde pastiche, waarbij de eigenaar-ontwerper elementen ontleende en imiteerde uit andere stijlen. De villa is ontworpen als een Aziatische pagode. Door haar rijke aankleding, maar ook door de verfraaiing van de tuin met verschillende “kabouterfiguren”, is “Sprookje” een uiting van de fantasierijke volkscultuur. Aan de opname van een pand in de lijst van “lelijke” gebouwen of in de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed gaat een selectie vooraf. Dat de selectiecriteria voor de blog Ugly Belgian Houses niet deze van de inventaris van het bouwkundig erfgoed zijn, valt niet te betwisten. Toch viel de woning bij beide inventarissen op. Selecteren op “lelijkheid” is een subjectief gegeven. Dan wordt er geselecteerd op basis van persoonlijke meningen en het gevoel dat deze woning oproept bij een groep mensen. Op basis van dit waardeoordeel besluit men dat de woning “lelijk” is. Niet iedereen moet het over dit oordeel eens zijn. Het selecteren van bouwkundig erfgoed daarentegen gebeurt met strikt vastgestelde waarden en criteria. Deze waarden en criteria vormen een goede onderbouwing voor selectie en zijn dus objectief. De volkskundige waarde is een mogelijk selectiecriterium. Ondanks het verschil in deze subjectieve of objectieve selectie kan een woning toch voldoen aan beide selectiecriteria…. Ongetwijfeld vinden we in de inventaris van Ugly Belgian Houses nog een aantal woningen die ook in de erfgoedinventaris opgenomen zijn. Benieuwd wie ons nog van deze pareltjes kan aanreiken. Zelf werd ik voor het Beeld in de Kijker niet zozeer aangetrokken doordat dit pand geselecteerd werd als één van de lelijkste huizen in België en tegelijkertijd als erfgoed werd geïnventariseerd, maar door het “kabouterhuisgehalte” van het geheel, met de nodige bewoners in de voortuin. Ik beken: tijdens het veldwerk werden er ook al eens foto’s getrokken waarbij we ons lieten leiden door het zeer subjectief gegeven van de bewoners in de voortuinen, al haalden deze panden meestal de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed niet. Maar deze … Zeg nu zelf, wie wordt er niet aangetrokken door een sprookje? Jammer genoeg werd het broertje van deze villa, enkele huizen verder in de straat, ondertussen al wat gewijzigd waardoor het zijn karakter verloor. Hopelijk zorgen een selectie in de inventaris en een opname in het boek alvast voor het behoud van “Sprookje”. Aan de trotse eigenaars zal het alvast niet gelegen hebben… Katrien Verwinnen