Beeldbank

#BeeldindeKijker - Juni 2024

Sint-Pauluskerk

Niet één maar twee Sint-Pauluskerken in de Dorpsstraat in Lanklaar (Dilsen-Stokkem) Mijn eerste toevalsvondst Op 6 februari 2007, toen nog volop aan het opgraven in Tongeren, kreeg ik het bericht dat er te Lanklaar een toevalsvondst was gemeld bij de collega’s van beheer. Bij bouwwerken werden menselijke skeletresten en muurfragmenten gezien. Deze bevonden zich op de plaats waar de Sint-Pauluskerk stond die in 1854 ingewijd en al in 1962 afgebroken werd omdat ze te klein werd. Niemand wist nog met zekerheid waar de voorganger van deze kerk zich bevond. Diezelfde avond ging ik ter plaatse en stelde vast dat de funderingen van de afgebroken kerk nog volledig in de bodem bewaard waren samen met meerdere graven buiten en in de kerk. Samen met de aannemer en eigenaar werd een overeenkomst opgesteld zodat de funderingen en het kerkhof van deze kerk later kon worden opgegraven. De funderingen en de aanwezige graven van 33 individuen werden eerst met een graafmachine voorzichtig blootgelegd op 14 juni van dat jaar. Zo kregen we een beter zicht van wat ons te wachten stond. Tot onze verbazing waren de funderingen van de oudere kerk, afgebroken in 1852, nog volledig zichtbaar binnen en onder de funderingen van de kerk uit 1854. De oudste funderingen vormden een klassiek kerkgrondplan, met een rechthoekig éénbeukig schip en een versmald recht gesloten koor. Het bouwmateriaal bestond uit Maaskeien van verschillend formaat in los verband. Sporadisch werden enkele silexblokken gebruikt. Aan de westzijde liepen gelijkend opgebouwde muurfunderingen door die misschien deel uitmaakten van een voorportaal. Dit kerkje had een typisch grondplan, dankzij het onderzoek te dateren tussen het einde van de 11de- en het begin van de 13de eeuw. De kerk van na 1854 was groter en volledig over de oudere funderingen gebouwd. De funderingen bestonden allemaal uit een ruwere fundering van silex-, Maastrichtersteenblokken en rivierkeien met af en toe enkele baksteenfragmenten verstevigd met een witte kalkmortel. Hierop kwam eenzelfde smallere fundering die aan de buitenzijde werd afgewerkt met regelmatig geplaatste Maastrichtersteen blokken en bakstenen gemetseld met een witte kalkmortel. Het grondplan bestond uit een vierkante toren in het westen geflankeerd door een ruimte voor de trap naar de toren en voor het plaatsen van de doopvont. Het schip bestond slechts uit één beuk. Aan de oostzijde ervan bevond zich het koor bestaande uit drie muren geplaatst in een hoek van 45° en dat geflankeerd werd door de sacristie en een kelder waarin de kolen werden opgeslagen voor de verwarming. Toen deze 19de-eeuwse kerk werd afgebroken bouwde men een nieuwe kerk, één kilometer verderop. Deze toevalsvondst en opgraving was nog in die tijd dat het volledige oppervlak van de werkputten en al de aanwezige muren en funderingen volledig en grondig werden opgeschoond. Menig truweeltje en harde en zachte borstels sneuvelden. Bovendien werden alle muren iedere dag met een harde steelborstel opnieuw opgeschoond. Het meerdere dagen van op de knieën zitten en poetsen loonde: een prachtige foto vanop een hoogtewerker die de gemeente ter beschikking stelde. Daarna werd steentje per steentje ingetekend en dit hielp ons om tijdens het verdere onderzoek de verschillende fasen van de kerken en de bijhorende graven beter te onderscheiden. Na de nodige archeologische geplogenheden en het opgraven van enkele individuen werd een tweede vlak aangelegd waarin nog meerdere graven werden aangetroffen. Het centrale kamergraf in het schip met vier opeenvolgende bijzettingen sprong in het oog. Deze eerste toevalsvondst ligt me nauw aan het hart, door het warme en zonnige weer in die periode, de vele zweetdruppels, de leuke ontmoetingen met de plaatselijke bevolking en heemkundige kring, het bezoek van de lokale scholen, de eerste meldingen van de processierupsen, de versleten en opgebruikte borstels,… . Maar vooral de overzichtsfoto, de tekening en de mooie resultaten zijn een blijvende herinnering. Een beetje meer naar het westen richting Hotel Beau Séjour (gekend van een TV-serie) was er een uitstekende beenhouwer voor pastaslaatjes, de nodige dranken en de nodige frituren bevonden zich eveneens op loopafstand. En dat vormt de kers op de taart van nauwelijks drie weken veldwerk. Geert Vynckier (15/05/2024.) #BeeldindeKijker - juni 2024 Benieuwd naar meer foto's van toevalsvondsten? Geef dan in de zoekbalk de zoekterm 'toevalsvondst | toevalsvondsten' in.

Meer informatie over de afbeelding